Prawo jest dynamiczną dziedziną, którą stale ewoluuje w odpowiedzi na zmieniające się potrzeby i wyzwania społeczne. Dlatego warto być na bieżąco z nowelizacjami ustaw oraz zmianami przepisów, w szczególności tych, które wpływają na działalność przedsiębiorców. W tym roku wraz z początkiem lipca w przepisach prawa wprowadzony wyjątkowo dużo zmian, na które powinniśmy zwrócić uwagę, szczególnie istotnych również dla branży nieruchomości.
Usprawnienie postępowań cywilnych – nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego
Nowe przepisy prawa procesowego, które weszły w życie po 1 lipca 2023 r., przyniosą istotne zmiany i usprawnienia w sprawach cywilnych i gospodarczych. Nowelizacja KPC, ma na celu przyśpieszenie i ułatwienie dochodzenia praw na drodze sądowej.
Jedną z kluczowych zmian jest odciążenie sądów okręgowych. Poprzez podniesienie wartości przedmiotu sporów rozpatrywanych przez te sądy z 75 tys. zł do 100 tys. zł, sprawy o niższej wartości będą mogły być prowadzone przez sądy rejonowe. To rozwiązanie przyczyni się do zrównoważonej dystrybucji spraw i skrócenia czasu oczekiwania na rozprawy.
Nowelizacja KPC wprowadza także szereg środków mających na celu przyśpieszenie postępowań. Zwiększono katalog niedopuszczalnych wniosków o wyłączenie sędziego, co ograniczy praktykę nadużywania tego środka procesowego. Ponadto, procedury przygotowawcze, wydawanie postanowień na posiedzeniach niejawnych oraz doręczenie dokumentów zostały usprawnione. Dodatkowo, wprowadzono sankcje dla składających pisma stanowiące nadużycie prawa procesowego, co przyczyni się do bardziej efektywnego prowadzenia spraw.
W kontekście spraw konsumenckich wprowadzono nowe postępowanie, które ma na celu przyśpieszenie rozpatrywania spraw. Przedsiębiorcy będą zobowiązani do przedłożenia całego materiału dowodowego na początku postępowania, a brak podjęcia prób polubownego rozwiązania sporu przez przedsiębiorcę może skutkować obciążeniem go kosztami procesu niezależnie od wyniku sprawy. To udogodnienie szczególnie wpłynie na tzw. sprawy frankowe, usprawniając ich przebieg.
Nowelizacja przynosi również usprawnienia w zakresie elektronicznej licytacji komorniczej. Celem tych zmian jest zapobieganie nadmiernemu przedłużaniu się przetargu, jednocześnie unikając sytuacji, w których przetarg wygrywa się w ostatnich sekundach trwającej licytacji.
Dodatkowo, nowe przepisy wprowadzają rozwiązania dotyczące uprawnień alimentacyjnych. Plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji komorniczej pozwoli zaspokoić nie tylko bieżące i zaległe alimenty, ale również przyszłe. To oznacza, że wierzyciele alimentacyjni mogą zabezpieczyć należne świadczenia alimentacyjne nawet na kilka lat naprzód.
Zmiany w ustawie Prawo przedsiębiorców
Również z początkiem lipca w życie weszła zrewidowana interpretacja § 1 art. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. Będzie ona dotyczyć prowadzenia tzw. „działalności nieewidencjonowanej”. Zgodnie ze starym zapisem ustawy, czynności wykonywane przez osobę prywatną, której miesięczne dochody z tych działań nie przekraczają 50% minimalnej pensji określonej w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, i która w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie prowadziła działalności gospodarczej nie są traktowane jako działalność gospodarcza.
Zgodnie z nowelizacją nie będą uznawane za działalność gospodarczą te działania, które są wykonywane przez osobę prywatną, jeśli miesięczny przychód z tych działań nie przekracza 75% minimalnej pensji.
Podstawowym powodem tej zmiany, jak wskazuje legislator jest chęć zwiększenia limitu dochodów, które umożliwiają prowadzenie tzw. niewykazanej działalności. Podniesienie limitu pozwoli na rozszerzenie grupy osób prowadzących dodatkową, legalną działalność zarobkową. W dużej mierze mogą to być osoby, które do tej pory wcale nie prowadziły takiej działalności, co przyczyni się nie tylko do wzrostu gospodarczego, ale również do zwiększenia wpływów podatkowych z uzyskanych dochodów.
Innowacyjne zmiany w PCC
W dniu 26 maja 2023 r. zatwierdzone zostały przepisy znoszące 2% podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) dla osób, które nabywają swoje pierwsze mieszkanie na rynku wtórnym. Jednak podatek ten wzrośnie dla hurtowych nabywców, którzy kupują sześć lub więcej lokali mieszkalnych.
Dokładne zmiany w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to:
- Wprowadzenie 6% stawki PCC dla zakupu szóstego i każdego następnego lokalu mieszkalnego lub udziału w tych lokalach (tyczy się to kilku mieszkań w jednym budynku bądź na jednej działce);
- Zniesienie 2% PCC w przypadku sprzedaży prawa własności do mieszkania stanowiącego odrębną nieruchomość, budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu dotyczącego mieszkania lub domu jednorodzinnego, jeśli nabywcą jest osoba fizyczna, które nie posiadały żadnych z tych praw ani udziału w tych prawach na dzień sprzedaży i przed tym dniem, chyba, że udział ten nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Zmiany mają na celu odzwierciedlenie realiów rynkowych w strukturze opłat za grunt, zasady wykupu ziemi przez użytkowników wieczystych, a także dostosowanie zasad podatkowych do różnych scenariuszy nabywania nieruchomości.
Nowe przepisy dla przedsiębiorców w zakresie odpłatności za grunt przy użytkowaniu wieczystym
Obecnie trwają również prace nad reformą uwłaszczeniową, poprzez nowelizację ustawy o gospodarce nieruchomościami. Przewiduje ona ułatwiania dla przedsiębiorców w zakresie nabywania nieruchomości oddanych im w użytkowanie wieczyste. Jednocześnie, w czwartek 23 czerwca 2023 roku Senat zaproponował dwie ważne poprawki do noweli. Pierwsza z nich przewiduje wydłużenie okresu na złożenie wniosku o wykup nieruchomości na własność z roku do trzech lat. W drugiej poprawce Senat z kolei zaproponował, by część cudzoziemców musiała uzyskać zgodę ministra spraw wewnętrznych i administracji na wykup gruntów.
Wprowadzony model odpłatności za grunt, sprzedawany użytkownikowi wieczystemu ma na celu zniwelowanie zagrożenia nielegalnej pomocy publicznej, ale pomoże im skorzystać z pomocy de minimis.
Omawiany rodzaj opłat za grunt będzie mieć zastosowanie dla:
- Przedsiębiorstw
- Osób fizycznych (takich jak właściciele garaży)
- Wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych
- Mieszkańców osiedli
Dla użytkownika wieczystego gruntu zabudowanego, który zrealizował wyznaczony cel użytkowania wieczystego ustanowionego przed 1 stycznia 1998 roku, istnieje możliwość wniesienia żądania o sprzedaż. W takiej sytuacji organy administracyjne będą zobowiązane do podpisania umowy. Okres na złożenie takiego wniosku wyniesie rok od daty wejścia w życie nowej ustawy.
Jeśli chodzi o grunty należące do Skarbu Państwa, cena wykupu wyniesie tylko 20-krotność dotychczasowej rocznej opłaty za użytkowanie wieczyste, pod warunkiem jednorazowej wpłaty. Ustawa umożliwia również płatności ratalne, które mogą być rozłożone na maksymalnie 10 lat – wtedy cena wyniesie 25-krotność dotychczasowej opłaty rocznej. Natomiast w przypadku gruntów jednostek samorządu terytorialnego, o cenie wykupu zdecydują lokalne władze gminy.
Jeżeli mają Państwo wątpliwości odnośnie tego zagadnienia zachęcamy do kontaktu za pośrednictwem wiadomości e-mail: adwokat@sylwiamendak.pl lub telefonicznego pod numerem: 794401348.
adw. Sylwia Mendak